‘It’s the end of a decade’, zong ABBA. We stappen bijna 2020 in, dus daar wil je toch even bij stil staan. Maar doe dat niet alleen nu. Het kan je opvoeding zomaar ten goede komen als je wat vaker een pas op de plaats maakt.

Stand opmaken
Aan het einde van het jaar heb ik altijd de behoefte even achterom te kijken. Wat heeft het afgelopen jaar me gebracht? Waar stond ik in januari en waar sta ik nu? Wat waren mooie ervaringen en wat lastige, verdrietige of pijnlijke? En wat heb ik ervan geleerd? Even stil staan en de stand opmaken om vervolgens weer een stap vooruit te kunnen zetten.

Alledaags
In zekere zin doe ik dit niet alleen in december, maar zo’n beetje het hele jaar door. Alleen noemen we het dan reflecteren. Want het overkomt me toch wel een paar keer per week. Dat ik in mijn werk of in alledaagse gebeurtenissen ergens tegenaan loop, waarvan ik naderhand denk: “Hè? Wat gebeurde daar nou?”

Raar
Want alles wat schuurt, lastig of ongemakkelijk is zegt alles over mij. Over hoe ik naar de wereld kijk. Ook al is de eerste reactie misschien: “Wat doet die ander nou raar?” Uiteindelijk kom ik toch bij mezelf uit. En ook dat valt niet mee. Het is natuurlijk veel makkelijker om een ander de schuld te geven dan kritisch naar mezelf te kijken en daarvan te leren.

Opvoeding
Dat dat een levenslang leerproces is wist de Stoïcijnse filosoof Epictetus al in de eerste eeuw na Christus. Hij schreef: “Het is het werk van een onopgevoed mens om anderen de schuld te geven wanneer hij zelf de oorzaak van het onheil is; zichzelf verwijten maken is het werk van iemand wiens opvoeding een aanvang genomen heeft; wie noch zichzelf noch een ander iets verwijt, diens opvoeding is voltooid.”

Middenin
Dan kan ik alleen maar concluderen dat ik nog middenin mijn opvoeding zit. Want ik ben zeker nog niet vrij van verwijten en oordelen over mezelf. Ook al leer ik beetje bij beetje om milder te zijn. En steeds weer even stil staan bij die situaties die me opvallen en bijblijven helpt me daarbij. Dan zie ik pas wat het zegt over mij. En kan ik ervan leren. Kleine kinderen worden uiteindelijk toch groot.