“Geluk is in de eerste plaats een kwestie van evenwicht”, beweerde Jos van Landeghem, wielerverslaggever. Als geluk nastrevende mens is het dan ook niet vreemd dat we onbewust voortdurend opzoek zijn naar evenwicht. Maar dat kan ertoe leiden dat je ver verwijderd raakt van wie je in wezen bent.

Constellatie
Zoals de meesten van ons ken ik mijn familie. Het gezin waarin ik opgroeide, maar ook mijn ooms en tantes, opa’s en oma’s, de hele constellatie. De verhalen ook die daarbij horen. Maar heel lang was het meer een cognitief weten. Ik kon de verhalen navertellen, maar voelen en ervaren wat dat voor mij betekent en wat de impact ervan is, dat kwam pas later.

Evenwicht
Zo’n constellatie kun je namelijk zien als een baby mobiel boven een wiegje. Alle elementen bij elkaar houden het mobiel in evenwicht. Maar op het moment dat een element is aangedaan of verdwijnt raakt het mobiel uit balans. Bijvoorbeeld als een familielid is overleden of wordt gezien als het zwarte schaap vanwege iets wat hij of zij heeft gedaan.

Overnemen
De ontstane onbalans in het systeem lijkt vervolgens te worden hersteld doordat andere elementen (vaak jongere familieleden) de rol van het verdwenen element gaan overnemen. Opgelost, zou je denken. Maar niets is minder waar. Want dit overnemen is niet zonder gevolgen.

Meedragen
Toen ik ter wereld kwam, was dat in een systeem dat uit balans was. Vijf jaar voor mijn geboorte was een broertje overleden. Het verdriet van met name mijn vader was altijd wel voelbaar. Of misschien beeldde ik me dat in. Maar onbewust en ongemerkt ben ik de rol van dat broertje op me gaan nemen. Door me jongensachtig te gedragen en het meisjesachtige ver van me te houden. Vanuit een poging het verdriet van mijn vader mede te dragen.

Teruggeven
Wat ik had te leren is dat ik mijn vader heb te zien als een individu die bij machte is en de kracht heeft om zijn eigen verdriet, ongemak en lijden te dragen. Ik ben zijn dochter en kan dat niet voor hem doen. Sinds ik hem die last heb ‘teruggegeven’ (in overdrachtelijke zin uiteraard) is voor mij de ruimte ontstaan om echt mezelf te zijn.