“Iets wat er niet is kun je niet missen”, wordt er weleens gezegd. Toch valt daar wel wat op af te dingen. Uit eigen ervaring weet ik dat de werkelijkheid anders is.

Verdedigen
Hoe vaak het niet voorkomt in mijn gesprekken, dat een klant een verhaal vertelt over een gemis of gebrek in de jeugd. Meteen gevolgd door: ‘Maar ik heb echt een hele lieve moeder – of vader. De problemen die ik nu ervaar kunnen echt niet door hen veroorzaakt zijn. Het ligt vast aan mezelf.’ De ouders worden niet afgevallen, eerder met hand en tand verdedigd.

Subtiel
Daarbij gaat het vooral om subtiele zaken. Ik heb het hier niet over de meer zichtbare verwaarlozing of mishandeling zoals fysiek geweld en misbruik, maar over die dingen die er niet waren en onzichtbaar bleven. De affectie die ontbrak, de steun die niet gegeven kon worden of de kaders die niet gesteld werden.

Vrij
Voor mijzelf maar al te herkenbaar. Als kind en tiener werd ik erg vrij gelaten door mijn ouders. Dat vond ik toen heel prettig. Ik bepaalde mijn eigen regels en waakte er wel voor dat ik niet in zeven sloten tegelijk liep. Maar – in retrospectief – wat ontbrak was een betrokkenheid en bezorgdheid. Alsof het er niet toe deed. Alsof ík er niet toe deed. Dat gemis ben ik pas veel later gaan beseffen en heb ik nog lang in mijn volwassen leven ervaren.

Dierbaar
Dit alles neemt niet weg dat ik er van overtuigd ben dat mijn ouders mij met de beste intenties hebben opgevoed. Dat zij alles hebben gedaan wat in hun vermogen lag om mij een goede start mee te geven. Ik kan en zal ze dus ook niets verwijten, ze zijn me dierbaar. Maar ik kan wel vaststellen hoe het voor mij is geweest. En het inzicht in hoe hun doen én laten mij hebben gevormd als mens heeft me uiteindelijk wel geholpen me verder te ontwikkelen. Want daarvoor is het nooit te laat.