‘Lo·ya·li·teit (de; v; meervoud: loyaliteiten) Eigenschap dat je iemand of iets altijd steunt en niet alleen laat.’ Een kind is per definitie loyaal aan de ouders. Dat gebeurt instinctief en uit eigen belang. Want een kind is nu eenmaal afhankelijk van de ouders. Maar wat als je tussen twee vuren komt te zitten?

Mening
Mensen kennen mij vaak als iemand met een stevige mening. Maar laat ik je een geheimpje verklappen: lang was dat meer een vorm van overcompensatie. Want als het erop aan kwam liet ik die mening helemaal niet zo duidelijk horen. Ik hield me liever in de ruimte. Om niemand tegen het hoofd te stoten. Hoe dat zo kwam?

Gescheiden
Mijn ouders gingen uit elkaar toen ik 20 was. Pas later begreep ik dat mijn moeder de scheiding voor zich had uitgeschoven tot ik, als jongste, op mijn eigen benen kon staan. Toch heb ik mijn hele jeugd wel in de gaten gehad dat er geen sprake was van een gelukkig huwelijk. Want ik kan me haast niet anders heugen dan dat mijn ouders in feite al gescheiden leefden.

Kil
Mijn moeder bracht de meeste tijd door in de woonkeuken; lezend, zorgend en werkend. Mijn vader was, na het werk, vooral te vinden in de woonkamer; tv kijkend. Tussen die twee vertrekken een koude, kille gang. Die in retrospectief de verhoudingen van destijds treffend symboliseerde. En ik pendelde van de ene naar de andere ruimte.

Deelgenoot
En of ik het nou wilde of niet, van hun ergernis over elkaar werd ik vaak deelgenoot gemaakt. Ze spraken regelmatig lelijk over de ander en zochten bij mij bevestiging. Maar die bevestiging wilde ik helemaal niet geven. Ik wilde, nee, moest, ze allebei te vriend houden. Geen van beiden wilde ik afvallen, want beiden waren mijn ouders. Dus hield ik me op de vlakte. Ik sprak me niet uit. Nam geen stelling. Koos geen partij.

Geconditioneerd
Dat ben ik heel lang blijven doen. Tot ergernis van mezelf. Want ik wilde me maar wat graag laten horen. Maar ik blokkeerde. Totdat ik ging zien hoe ik geconditioneerd was geraakt en ik kon voelen hoe pijnlijk het was om als kind tussen twee kampen te zitten. Pas toen kon ik het achter me laten en ontstond daadwerkelijk ruimte om me te uiten.